Whisky Flights

Drie van onze mooiste whisky’s, geïnspireerd door een uitspraak van Madame de Pompadour (1721- 1764) die zich met deze woorden na de slag bij Rossbach in 1757 buitengewoon bezorgd toonde.

Als eerste presenteren wij u de Midleton Very Rare; een heerlijk soepele Ierse blend van grain en pot still whiskey dat elk jaar opnieuw wordt samengesteld door de Master Blenders van de Midleton distilleerderij in Cork.

Wij vervolgen deze flight met een 12 jaar oude Yamazaki. Deze Japanner smaakt vol en zeer fruitig met een hele lange en complexe afdronk. Onze indruk van deze whisky is een glas vol zonneschijn en romige rozijnen. Is ze werkelijk zo goed als men zegt? Wij zeggen: 'Reken maar van Jetje'

Octomore wordt in verschillende kleine oplages geproduceerd door de Bruichladdich distilleerderij op Ilsay. Elke editie Octomore, telkens uitgebracht in vier verschillende variaties, is steeds een nieuw experiment met de verschillende bouwstenen waaruit ze bestaat. Immer zijn ze op vatsterkte gebotteld en alle zijn ze ‘zwaar geturfd’. Wij hebben de man achter de heropleving van de distilleerderij, Jim McEwan zelf eens mogen ontmoeten en schitteren naast hem in een ‘crowdfunding’-campagne voor het Norlan-whiskyglas. U begrijpt, we hebben een zwak voor deze whisky.

‘Nobody expects The Spanish Inquisition. Our chief weapon is surprise, surpise and fear, fear and surpise. Our two weapons are fear and surprise, and ruthless efficiency……’ (Monty Python, 1970)

Een fraaie selectie op sherryvaten gerijpte whisky’s. Een heerlijk samengaan van mistig Noord Europees distilleerkunst en Zuid Europees hout en zonnig druivennat. De rest is een kwestie van geduld.

We beginnen met Glenfarclas 17YR. De distilleerderij is één van weinige nog in familiehanden en stookt de enorme ketels bovendien op open gasvuur; een zeldzaamheid in de whiskywereld. Het geeft een krachtig distillaat dat goed opgewassen is tegen de tannine in de Oloroso sherryvaten die men gebruikt voor de rijping. Bijdeweg: Oloroso betekent zoveel als geurig of welriekend en dat is evident wanneer u het glas onder uw neus houdt.

De tweede van dit temperamentvol triootje is de Tamdhu Batch Strength. Ook hier een krachtig distillaat dat haar volledige rijping op sherryvaten ondergaat. Uiteraard is ze van batch tot batch net even anders maar het hout spreekt hier boekdelen; heel veel fruit, chocolade en kruiden voeren de boventoon.

Als laatste in dit rijtje presenteren wij met veel plezier de Glendronach 18YR Allardice. Een echte ‘sherrybomb’ waarbij fruit, noten en chocolade in de neus, op de tong en in de afdronk om de hoofdrol strijden. Terecht is dit een lieveling onder de liefhebbers.

Drie geesteskinderen van Japanse whiskypionier Masataka Taketsuru (1894-1979). Meer over deze man vindt u in een whiskyverslag op onze website, www.cafezilt.nl.

Miyagikyo Single Malt: een ‘non aatatement’ en iets geturfde whisky die voornamelijk op sherryvaten is gerijpt en is gehuwd met wat in Mizunara-eiken gerijpt distillaat. Ze heeft een volle neus met bloemen, fruit en lichte rooktoetsen. De mond vult zich met pittige en warmende kruiden en een beetje turf. Het graan is aanwezig met drop en donker fruit in de achtergrond. Ze heeft een heerlijk lange en soepele afdronk.

Als tweede de Yoichi Single Malt. Ze geurt in eerste instantie vol en toch zacht, maar het voorzichtige turf wordt al gauw meer intens en toont citrusvruchten, drop, specerijen en bloemen als anjers en irissen. Ze smaakt krachtig waarbij er een mooi balans is tussen het aardse van de turf en de daarin opgenomen fruit, kruiden en noten. De afdronk is lang en zijdezacht.

Nikka From the Barrel is hier de laatste en brengt grainwhisky uit Miagikyo (check de naam! Ik zie verschillende dingen) en single malt whisky’s uit Miagikyo- en Yoichi-distilleerderijen tezamen in een fraai klein flesje. Het is een prachtige Japanse blend die wordt samengesteld uit een huwelijk van ruim honderd ‘batches’. Ze is elegant, vol en zeer, zeer fruitig.

Waar deze uitdrukking vandaan komt en wat ze precies betekent is nog immer onderwerp van discussie; bedoelt men vette pech of dom geluk? Denkt u er eens rustig over na terwijl u drie Ieren leert kennen.

Teeling Single Grain bestaat voornamelijk uit mais en gerijpt in ex Bourbon-vaten en gefinished in Californische ex-Cabernet Sauvignon-vaten van Frans eiken. Het resultaat is dat deze ‘non age statement’-whiskey kruidig en fruitig ruikt en zijdeachtig smaakt naar donkere bessen en kruiden bovenop het onderliggend zoet. De tannine van het hout zorgt voor een korte afdronk die uitnodigt tot het nemen van een volgende slok.

Tyrconnell 10YR Madeira Finish is een heerlijk soepel glas dat precies genoeg Madeira-vatrijping heeft meegekregen om de toch al typisch Ierse vriendelijke whiskey te voorzien van een mooi romig zoetje. Perfect in balans met een heerlijk zacht en zoete afdronk.

Redbreast 12YR Cask Strength is een typische Ierse pot still. Ze is vol, zoet maar zeer expressief en wij denken marascino-kersen te proeven. Op vatsterkte prima te doen voor de liefhebber maar experimenteert u gerust met een beetje water. Naar onze smaak geeft ze dan veel meer aroma en smaak prijs.

Een selectie distillaten die wij hebben gebaseerd op een zin uit de film ‘Deliverance’ uit 1970; typisch Amerikaans zoals onderstaande keuze bourbon en rye. Deze dranken zijn ongekunsteld, recht voor z’n raap en vol stoute-jongen-charme, maar heeft veel meer diepgang dan je verwacht.

De eerste in deze opstelling is Baker’s Bourbon 7YR, een mooi voorbeeld van deze meest bekende Amerikaanse whiskeystijl. Bourbon bestaat immer uit minstens 51% mais en wordt altijd in nieuw Amerikaans eiken vaten gelagerd. Het gebruik van kleurstoffen is absoluut niet toegestaan. De mais geeft een ‘popcornzoetje’ dat wordt uitvergroot door de rijping in de gebrande vaten, vol vanilline en gekarameliseerde houtsuikers. Ze is kruidig en nog lang vol smaak in de afdronk.

Catskill Straight Rye Whiskey wordt gestookt door de Aton-distilleerderij in het plaatsje Bethel in de staat New York, juist ja, daar waar in 1969 het Woodstock-muziekfestival ooit plaatsvond. Mooi roestbruin van kleur heeft ze echt alles wat een Amerikaanse rye moet hebben, namelijk die typische kruidigheid van een roggedistillaat, gerijpt in een nieuw Amerikaans eiken vat. Wij raden u aan deze voor u wellicht onbekende stijl whiskey met aandacht te proeven; rye-whiskey is echt iets anders dan een bourbon.

Jack Daniel ’s Single Barrel, Barrel Strength is niet voor beginners en wij bevelen u aan ze met ijs te drinken. Op de sterkte waarop ze gebotteld is (64,5%) is ze niet mals; met enig water wordt ze naar onze smaak zelfs te heet maar per slokje over een klontje ijs gegoten, enige tijd gewalst en voorts naar binnen geslurpt is ze een heerlijke ervaring. Men zou bijkans ‘yihaa’ roepen.

’The only way to get rid of a temptation is to yield to it’ (Oscar Wilde,1854-1900) We hadden natuurlijk ook kunnen kiezen voor Wilde’s uitspraak over sigaretten maar ach, kom, laat u zich toch gewoon verleiden door een drietal rokerige en turfrijke distillaten.

Connemara Peated Single Malt Irish Whiskey is de enig Ierse whiskey waarbij de gerst tijdens het eesten aan turfrook wordt blootgesteld; een verder typisch Schots gebruik. Ze ruikt subtiel rokerig met daaronder een heerlijke toffeezoete laag. Een beetje creosoot, gebrande suiker en chocolade volgen. Ze is tot en met de afdronk geheel in balans want ook daar vind je weer een beetje turf met room en chocolade op de koop toe.

Benromach Peat Smoke is een voor de regio atypische en zeer rokerige whisky die exclusief gerijpt is op ex-bourbon-vaten. Ze is zoet met veel vanille en heeft behoorlijk wat citrus en abrikoos in de mond met een forse dosis rook in de afdronk. Benromach gebruikt traag werkend gist dat zorgt voor een stevige basis waardoor het distillaat zelf overeind blijft tijdens de rijping. Het hout overheerst niet.

Kilchoman Machir Bay is een expressie van de pas in 2005 begonnen Kilchoman-distilleerderij op het eiland Islay aan de zuidwestkust van Schotland. Kilchoman is een ‘farmhouse’-distilleerderij en voorziet in haar eigen graanbehoefte. Het is een fantastisch ménage à trois van aardse Islay-whisky, bourbonvat-rijping en sherry-invloeden.

Schotland en Ierland claimen sinds mensenheugenis beide de bakermat te zijn van Uisce (of Uisge) Beatha. Het ooit eenvoudige stooksel is reeds lang het meest gedronken distillaat ter wereld en er zijn maar weinig landen waar het niet wordt geproduceerd. Wij zeggen dus naast ‘slàinte’ ook ‘kampai’ en ‘cheers’.

Glen Grant 10YR is een lekkere en makkelijke whisky die naar onze mening te vaak over het hoofd wordt gezien. Ze heeft een uitstekende prijs/kwaliteit-verhouding. Door de lagering op ex-bourbonvaten ruikt en smaakt ze licht, fris en fruitig en heeft ze een aangenaam lichte afdronk. Heerlijk om mee te beginnen.

Nikka Coffey Grain is een kolomgedistilleerde whisky die voornamelijk uit mais wordt gestookt. Ze wordt gerijpt in Amerikaans eiken vaten die veelal al eens zijn gebruikt of geregenereerd. De whisky is zeer zacht en floraal met honingtoetsen en een milde kruidigheid. De afdronk is kort maar aangenaam. Naar onze smaak is het een elegant glas.

J.P. Wiser’s 18YR Blended Whisky is een makkelijk, romig en heerlijk zoet maisdistillaat uit Canada. Het betreft een blend van verschillende ‘batches’ gerijpt in diverse vaten, waaronder ex-bourbon- en ‘ vrigin oak’-vaten maar ook vaten waarin eerst rum of wijn heeft gerijpt. Ze is net zo vriendelijk als de inwoners van het land van herkomst. Oh Canada!