'Grain' whisky
Cameronbridge produceert vandaag de dag circa 110 miljoen liter 'grain' whisky per jaar en is hiermee de grootste producent ervan in Schotland. De geschiedenis van Cameronbridge gaat terug tot 1655, het jaar waarin de over-overgrootvader van oprichter John Haig voor een tribunaal van kerkouderlingen werd gedaagd. Hij had het gepresteerd op de sabbat whisky te stoken en dat druiste stevig in tegen de toen heersende religieuze mores.
Haig opent de deuren van de distilleerderij in 1824 en in 1830 wordt er naast malt whisky ook 'grain' whisky geproduceerd en dit bovendien door middel van een distilleerkolom (een uitvinding van neef Robert Stein); een eerste in Schotland. In 1929 besluit men bij Cameronbridge uitsluitend nog 'grain' whisky te produceren. (Laat ons verder nog slechts van 'graanwhisky' spreken daar de toets voor de aanhalingstekens versleten dreigt te geraken.)
Definitie
Wat nu precies de definitie is van graanwhisky wordt bepaald door de regels van het land waar het geproduceerd wordt. Omdat dit stuk om een Schotse distilleerderij handelt, maken wij hier gewag van de van toepassing zijnde regels zoals opgesteld door de Scotch Whisky Association.
Graanwhisky is anders dan single malt whisky een distillaat dat uit meer dan uitsluitend gemoute gerst wordt gestookt. Het beslag wordt samengesteld uit bijvoorbeeld tarwe, mais, rogge of een combinatie ervan, zowel gemout als ongemout. Er moet immer minimaal 5% gerst aan het beslag worden toegevoegd. De enzymen in het gerst werken als een katalysator bij de omzetting van het zetmeel in suikers. Graanwhisky mag niet boven 94,8% ABV worden gestookt. Dit ten eerste om het karakter van de grondstoffen in het distillaat te behouden. Het verschil tussen een graandistillaat en alcohol dat bijvoorbeeld uit aardappelen of suikerbieten wordt gestookt moet te allen tijde duidelijk blijven. Ten tweede geldt dat alle distillaten boven 94,8% ABV als 'neutral spirits' worden beschouwd en die mogen nimmer aan whisky worden toegevoegd.
Doorgaans wordt graanwhisky in distilleerkolommen geproduceerd. Dit is een goedkope en efficiënte techniek om (continu) alcohol te produceren. Het resultaat is een licht distillaat dat zich uitstekend leent voor de verwerking in blended whisky's; het gebruik van de distilleerkolom is echter geen wettelijke verplichting. Graanwhisky's worden slechts mondjesmaat door de distilleerderij zelf gelagerd en na rijping als 'single grain' whisky verkocht. Cameronbridge bracht voorheen een piepklein deel van haar product op de markt als Cameron Brig; een licht en goedkoop product dat duidelijk gericht was op de 'working class'.
Doorgaans worden single grain whisky's door onafhankelijke bottelaars op de markt gebracht en zie, thans zijn wij aanbeland bij de whisky in kwestie:
Gordon&MacPhail Connaisseurs Choice Cameronbridge 1997
Sta ons toe, voor zover het Gordon&MacPhail zelf betreft te verwijzen naar een eerder whiskyverslag waarin wij reeds uitgebreid hebben stilgestaan bij een hunner bottelingen van een andere Schotse single grain whisky, namelijk de G&M CC Invergordon 1997. Helaas mochten wij zelf deze in zeer beperkte oplage (218 flessen) verschenen whisky maar kort op onze planken laten prijken, maar menen met de inkoop van deze nieuwe single grain een meer dan waardige vervanging voor deze merkwaardigerwijs nog impopulaire stijl whisky te hebben gevonden.
Gerijpt in zogenaamde refill sherry butts en gebotteld op 59,3% ABV is deze whisky een werkelijk geweldig glas drank; een van de mooiste die wij momenteel mogen voeren. Het lichte kolomgestookte distillaat is door het gebruikte hout volledig tot wasdom gekomen zonder dat het hout is gaan overheersen: een perfect huwelijk.
De geur van deze Cameronbridge is zo vol en zo rijk dat men automatisch langer dan gebruikelijk met de neus boven het glas blijft hangen. Er valt heel veel in te ontdekken: zacht zoete sherry, sinaasappel en dan nog vanille en chocolade. De zoete fruitige sherry en de vanille steken overal goed bovenuit. Ze smaakt vooral en heerlijk zoet maar ook een beetje kruidig en dat laatste kwam je eerder niet in de neus tegen. De sinaasappel is weer aanwezig maar dan gekonfijt. Verder proeven we karamel en grote-mensen-brood. De afdronk is lekker lang en doet je tijdens het wegebben ervan verlangen naar de volgende slok. Wij vermoeden dat onze beperkte voorraad er vlot doorheen gaat want wij kunnen er zelf niet goed van afblijven.