Whiskyverslag nummer dertien: Lot 40 Rye Whiskey

Oh Canada!

Vrienden, wees gewaarschuwd want dit verslag is niet van een zekere vooringenomenheid gespeend. Schrijver dezes heeft een Nederlands maar ook een Canadees paspoort en

hoewel u er doorgaans op mag vertrouwen dat de verslagen die hier gepubliceerd worden een basis vinden in feiten en gedegen onderzoek, kan in dit geval niet worden uitgesloten dat tedere gevoelens voor het overzeese land van herkomst doorsijpelen in de beoordeling van de whisky in kwestie.

De Canadese volksaard wordt gekenschetst als bescheiden en beleefd en wij verzoeken u dan ook vriendelijk om uw belet inzake ons onvermijdelijk falen u in dezen van enkel het onbetwistbare te informeren. Welaan, genoeg gewauweld en over tot de orde van de dag.

Canadese whisky

Wat is de definitie is van Canadese whisky? Volgens Don Livermore, Hiram Walker Master Blender, is het een in Canada geproduceerd graandistillaat, gerijpt voor een minimum van drie jaar in houten vaten van niet meer dan 700 liter en gebotteld op minimaal 40% ABV; kort maar krachtig komt het inderdaad hierop neer.

Een veel toepast typisch Canadees gebruik is het apart rijpen van verschillende graandistillaten om deze pas aan het einde van het gehele productieproces met elkaar te verenigen. Soms ook wijkt men hiervan af door de aparte distillaten juist te mengen voor rijping; beide methodes zijn typisch Canadese whiskyproductieprocessen. Verder kent men in Canada de omstreden '9,09%-regel': deze geeft Canadese distilleerders een grote vrijheid om te experimenteren en te innoveren, maar heeft er ook voor gezorgd dat bij veel whisky-aficionados en vooral bij de liefhebbers van Schotse single malt, Canadese whisky een discutabele reputatie heeft gekregen.

9,09%

Toegegeven, de regel dat men 9,09% (versterkte) wijn of minimaal twee jaar gerijpt 'vreemd' distillaat (rum, cognac etc.) bij het blenden aan de whisky mag toevoegen, geeft ruimte voor verwarring en discussie bij de interpretatie van de toepassingen van de regel. Je kan toch niet zomaar een scheut sherry toevoegen en dan nog van whisky spreken? Ach, de Schotten en Ieren staan het gebruik van karamel toe en laat ons wel wezen: in het hout van een gebruikt bourbon- of sherryvat kunnen ook enkele liters drank achterblijven die dan tijdens de rijping weer worden opgenomen in of op zijn minst interacteren met bijvoorbeeld dat veelgeprezen Schotse single-malt-distillaat.

Ter verdere verdediging van de Canadese aanpak stellen wij dat de meest serieuze Canadese whiskyproducenten uiterst voorzichtig met de regel omspringen wanneer zij er al gebruik van maken. Er zijn bovendien verder genoeg voorbeelden van whisky's uit onder andere Schotland waarbij het voor de rijping gebruikte vat het oorspronkelijke distillaat volledig heeft overschaduwd zonder dat hierbij het toevoegen van vreemde drank is toegestaan.

Wij laten u geheel vrij in uw oordeel over de Canadese regels of juist het gebrek eraan, maar raden u aan de whisky's vooral op inhoud te beoordelen en niet op de helaas wijd verspreide vooroordelen.

Rye whisky

Wat de Canadezen onder rye whisky verstaan is doorgaans een mengeling van een groot deel lichte graanwhisky dat na rijping wordt vermengd met een klein deel apart gestookt en gelagerde roggewhisky; de graanwhisky bevat doorgaans een groot deel of bestaat geheel uit mais. Waarom men dit geassembleerd product dan rye whisky noemt is ons niet geheel duidelijk maar ach, 'what's in a name?'

Het zijn overigens de Nederlandse en Duitse emigranten van lang gelee die rogge meenamen naar de nieuwe wereld. Het robuuste plantje gedijde prima in het koude Noorden en de kruidige schnapps en genevers die ermee konden worden gestookt waren de emigranten overigens niet vreemd.

Lot 40

Lot 40 Rye Whisky wordt door Hiram Walker in Windsor, Canada geheel uit ongemoute rogge gestookt. Ze wordt in kleine hoeveelheden, zogenoemd 'small batch,' geproduceerd door eerst in een kleine distilleerkolom en daarna in een ketel te worden gedistilleerd, waarna ze in nieuwe Amerikaans-eikenhouten vaten wordt gelagerd. Men stelt dat het gebruik van een distilleerkolom de scherpte uit de rogge haalt. Overigens, de term 'small batch' wordt tegenwoordig wel vaker gebezigd maar zegt op de keper beschouwd helemaal niets.

Het is een 'non age statement'-whisky gebotteld op 43% ABV. Men gaat bij het huwen van de gerijpte vaten uit van de benodigde smaak en niet van een bepaalde leeftijd. Dit is inmiddels een veel vaker gebruikte aanpak in de whiskyindustrie. Tot zover de ons bekende feiten; graag nu uw aandacht voor de proefnotities.

Vanille

Ze oogt donker amber van kleur. De neus verraadt meteen en als eerste de lagering in nieuw Amerikaans eiken vaten: vanille. Het blijft daar niet bij want daaronder ontwaart men al snel honing, peer en een heel bijzonder muffig zuur met wat fijne kruidigheid toe. Niet te ingewikkeld maar duidelijk gelaagd.

Ze smaakt vol maar heel soepel naar vanille, toffee en is lekker kruidig. Iets langer kauwen op de eerste slok geeft walnoten (je proeft het hout) zwarte peper en iets fris. De afdronk is behoorlijk lang, warm en kruidig met een hoofdrol voor kaneel en kruidnagel.

The True North

Al met al is Lot 40 een heerlijk, vol, soepel en kruidig glas. Ze vertegenwoordigt al jaren een vaste waarde in ons assortiment. Helaas constateren wij nog steeds moeite te moeten doen om haar onder de aandacht van onze bezoekers te krijgen. Daar waar men tegenwoordig gemakkelijk de keuze op een Japanse whisky of een bourbon laat vallen, wordt een Canadese whisky meestal niet eens overwogen. Onbekend maakt onbemind en dat is in dit geval jammer, want Lot 40 verdient veel meer aandacht dan ze nu geniet. Hopelijk heeft dit verslag uw nieuwsgierigheid geprikkeld en kiest u bij een volgend bezoek aan ZILT voor een glas Lot 40 of een van onze andere fraaie Canadese whisky's: 'The True North' heeft nog veel meer te bieden.