Whiskyverslag nummer negen: Gordon & MacPhail Discovery Range Ledaig 12 jr.

Onafhankelijke botteling

Een van de meest populaire whisky's op onze planken (zowel bij onze gasten als bij onszelf) is de Ledaig 12 jr. uit de Discovery Range van Gordon & Macphail. Oorspronkelijk was Gordon & MacPhail een kruideniersbedrijf dat eigen blends maakte van whisky's uit de regio en ingekochte whisky's ook zelf verder ontwikkelde. Zij beschikken na 125 jaar inmiddels over ontelbare vaten voorraad zowel in eigen opslag als in de warenhuizen van de ruim 100 verschillende distilleerderijen waarmee zij samenwerken.

Deze terecht geroemde onafhankelijke bottelaar is een meester in het herkennen van goed distillaat en ze weten door jarenlange en zeer uitgebreide ervaring precies wat er daarna mee moet gebeuren. Al jaar en dag weten zij de hand te leggen op de beste vaten uit onder andere Kentucky en de vele grote Spaanse bodega's. Het samengaan van kennis van goed distillaat en kennis van hout en houtrijping resulteert telkenmale in een scala aan fantastische whisky's. Inmiddels zijn zij ook eigenaar van de Benromach-distilleerderij maar daarover verhalen wij uitgebreid in een ander verslag

Tobermory

Op het eiland Mull dat deel uitmaakt van de Binnen Hebriden aan de westkust van Schotland staat slechts één distilleerderij, namelijk die van Tobermory. In deze distilleerderij die uit 1798 stamt en dus tot de oudste van Schotland behoort, maakt men twee whisky's, namelijk de soepele Tobermory en de meer uitgesproken want stevig geturfde Ledaig.

De gebruikte gerst 'optic barley' wordt van een externe mouterij betrokken om, zo stelt men, een zo consistent mogelijk eindresultaat te helpen bereiken. Het gerst wordt na controle op de distilleerderij zelf vermalen en met lokaal water tot wort verwerkt. Wat initieëel in de 'mash tun' overblijft wordt nog éénmaal uitgespoeld; deze naspoeling wordt aan het te fermenteren wort toegevoegd. Verdere spoelingen worden gebruikt bij het opstarten van een volgende nieuwe 'batch'.

Canadese Oregon Pine

In grote vaten van zogenaamde 'Oregon pine' (opmerkelijk is dat dit doorgaans Canadees dennenhout betreft) voegt men gist van één enkele cultuur aan de afgekoelde wort toe. Het resultaat van de verdere vergisting wordt zoals gebruikelijk bij Schotse single malt whisky's in twee volgende fases opgestookt. Aan de bovenzijde van de 'spirit still' waarin de 'low wines' van rond de 20% alcohol een tweede distillatie ondergaan zit een steile 'lynn arm' met een nadrukkelijke 's'-vorm die helpt bij het creëren van, volgens Tobermory, zeer geraffineerde toetsen.

Nu is het ons niet duidelijk wanneer in dezen Gordon & MacPhail bij de creatie van de whisky in kwestie haar intrede doet. Wordt het jonge distillaat in tankwagens naar de warenhuizen van

G & M vervoerd of ter plekke in door G & M gefourneerde vaten afgevuld en dan vervoerd? Wellicht blijven de vaten van Gordon & MacPhail in de distilleerderij zelf rusten. Dit is uiteraard een deel van een geheim dat zowel de distilleerderij als de bottelaar voor zich willen houden. Het is niet ongebruikelijk dat bottelaars of (groepen) distilleerderijen die tot verschillende grotere eigenaren behoren ervoor kiezen niet alle voorraad centraal op te slaan. Mocht er onverhoopt een catastrofe als brand zich voordoen dan is niet alle whisky ineens verloren.

Zoethout

Tot zover is het distilleerproces niet veel anders dan dat veel distilleerderijen in diverse variaties toepassen en G & M is zeker niet de enige onafhankelijke bottelaar van naam dat mooie producten in de markt zet. Toch is deze Ledaig 12 zo lekker dat wij haar een noemenswaardig glas achten. Wanneer u van rook en turf en van zoethout houdt (!) dan kan het amper nog misgaan. Wij delen graag onze indrukken met u.

We ruiken van alles maar niet alles door malkander; de verschillende elementen zijn goed waarneembaar: aarde, turf, turfrook, heide, vanille, dennenhout en, oh wonder, overrijpe banaan en haar schil. We zijn nog niet klaar want er volgt nog wat brood, cakebeslag, chocolade en zoethout. Een enkeling verklaart ons voor gek maar wij nemen zoethout waar.

Wanneer je haar proeft valt meteen het vat op: Amerikaans eiken en dus een hoop vanille en tropisch fruit dat zich presenteert in kleine scheutjes mandarijn en sinaasschil. Dan proeven wij gember, een beetje anijs, wat peper, koffie, chocolade en weer dat zoethoutje. Lekker hoor vrienden!

De afdronk is helemaal in lijn met de neus en de initiële smaken maar brengt ook wat nieuwe dieper gelegen noten: naast de aardetoets, peper en chocolade volgen nu ook fris appel, walnoot (iets droogs en houtig) en een dot ijzerrijk appelstroop.

Wij concluderen dit verslag met de mededeling dat dit een van de lekkerste whisky's is die onze planken sieren. Punt. Uit.