De Benromach-distilleerderij dateert van 1898 en staat in Forres in de zogenoemde Speyside, een whiskyregio die zijn naam ontleent aan de rivier Spey in de Schotse hooglanden. Men begon er pas in 1900 met distilleren en door geldgebrek sloot men in hetzelfde jaar voor het eerst weer de deuren; een onfortuinlijk begin op zijn minst. Tussen 1911 en 1983 boekt de distilleerderij onder vier verschillende eigenaren wisselend succes en deze tot de kleinste der Schotse distilleerderijen behorende, heeft op haar hoogtepunt slechts 150.000 liter whisky per jaar geproduceerd.
Kruidenier
In 1993 komt de Benromach-distilleerderij in handen van Gordon & MacPhail dat van oorsprong een kruideniersbedrijf is en thans bekend staat als de oudste Schotse onafhankelijke bottelaar.
Met de aankoop van de Benromach distilleerderij komt de lang gekoesterde wens om, naast het lageren en bottelen van andermans whisky zelf te distilleren in vervulling. In 1997 wordt begonnen met de renovatie van de distilleerderij. De eerste whisky wordt in 1998 geproduceerd en met de hand in vaten afgevuld; Prins Charles is bij de officiële opening.
A-typisch
De whisky die men thans bij Benromach produceert is volgens sommigen niet typisch voor de regio. Voor het gemak gaan we er even vanuit dat een typische Speyside-whisky een fruitig, zoet en nootachtig karakter heeft en is bovendien niet rokerig en turfrijk. Wanneer je met name dit laatste als typisch voor de regio neemt, dan klopt het dat Benromach niet binnen die kaders past. Het ouderwetse gebruik om turf op het vuur te gooien bij het eesten van het gerst is iets dat Benromach wel doet. Veel Speyside distilleerderijen stapten ooit over op het gebruik van steenkool en lieten turf voorgoed links liggen.
First Fill-vaten
Het wort wordt (!) behoorlijk troebel gelaten om meer 'body' te creëren tijdens het vergisten en men gebruikt hiervoor brouwers en bakkersgist. De vergistingsperiode duurt tot 5 dagen en men gebruikt bij rijping van het distillaat uitsluitend zogenoemde 'first fill'-vaten. Dit zijn vaten die voor het eerst voor de opslag van whisky worden gebruikt nadat zij daarvoor eerst bourbon of sherry hebben bevat.
Het gebruik van een first fill-vat vraagt om een karaktervol distillaat omdat het hout anders al vlot gaat overheersen; het karakter van de whisky zelf kan dan volledig overschaduwd raken.
Hier komt de jarenlange ervaring van Gordon & MacPhail uitstekend van pas, want zij weten als geen ander steeds weer de juiste vaten te selecteren voor de diverse nog te lageren distillaten van zowel de eigen Benromach-distilleerderij alsook dat van de andere producenten. De vaten worden slechts drie vaten hoog opgeslagen, wat de consistentie van de rijping ten goede komt.
Non Age Statement
Op het etiket van de Benromach Peat Smoke ontbreekt een leeftijdsaanduiding; men vermeldt het jaar (2005) waarin de whisky is gedistilleerd alsook het jaar (2014) waarin de whisky is gebotteld. Het is weliswaar een 'Non Age Statement'-whisky, maar een eenvoudig rekensommetje leert ons dat de whisky ongeveer 9 jaar oud moet zijn. Ze is zonder toevoeging van karamel gebotteld op 46%.
De naam van de whisky belooft ons turfrook en zodra je de eerste geuren opvangt, wordt de belofte ingelost. Onder alles door blijft de turfrook een constante factor. Er is graan, vers fruit (ananas, perzik en later met water ook zoete appels), munt, honing en kamfer maar tijdens de ontwikkeling van de geuren in het glas blijft de rook een duidelijke, frisse factor.
De smaak is vol fenolen maar ook vol en zoet met toetsen van honing en het vette van limoenolie. Er duikt wat grapefruitschil op en een vleugje witte peper. Door toevoeging van een plensje water wordt de whisky groter en voller en neemt het fruitige karakter stevig toe. De afdronk is heel, heel lang en brengt gember en meer peper met wat houtskool en lijnzaad op de koop toe.
Gezondheid.